พื้นที่การเรียนรู้

กลุ่ม MELAYU LIVING ก่อตั้งขึ้นในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2558 โดยเริ่มจากกลุ่มสถาปนิกในท้องถิ่นที่ต้องการขยายการทำงานในภูมิภาคมากขึ้น ต่อมาจึงมีผู้คนจากหลายอาชีพเข้าร่วมทำงานอาสา สมาชิกกลุ่มส่วนใหญ่เป็นสถาปนิกจากจังหวัดปัตตานี ยะลา และนราธิวาส รวมถึงช่างภาพ กราฟิกดีไซเนอร์ และคอลัมนิสต์ ซึ่งบางคนเติบโตในพื้นที่ หรือเรียนจบจากกรุงเทพฯ และต่างประเทศ ซึ่งปัจจุบันกลุ่มนี้มีสมาชิกทั้งหมด 18 คน โดยมีราชิต ระเด่นอะหมัด เป็นประธานกลุ่ม และทีมงาน ซึ่งประกอบไปด้วย ส้ม – ดวงตา ระเด่นอาหมัด, ดี้ – สมโภช เจ๊ะอาลีม, อลิศ – อัลอลิศ หะยีอาแว, จ้ำ – บศกร บือนา และ กอบ – ประกอบ กาซันการัดชอ (Nada Inthaphunt, ม.ป.ป.; Ployrung Sibplang, 2022) พวกเขาจัดกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการออกแบบ ซึ่งเป็นพื้นฐานในชีวิตประจำวันของทุกคน และส่งเสริมให้สมาชิกสามารถพัฒนาต่อไปตามความถนัดของตนเอง นอกจากนี้กลุ่ม MELAYU LIVING ยังให้ความสำคัญกับความคิดสร้างสรรค์และการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ ทั้งคนจีน คนไทย และคนมุสลิม โดยไม่แบ่งแยก ซึ่งช่วยสร้างบรรยากาศที่ดีในพื้นที่ชายแดนใต้  สมาชิกท่านหนึ่ง คือ คุณจ้ำ บุษกร

ในย่านเมืองเก่าแห่งปัตตานี ตั้งตระหง่านร่วมกับแม่น้ำ คือ P.ART.Y Gallery Pattani CAFE คาเฟ่ริมน้ำแห่งใหม่ที่พร้อมตอนรับทุกคน ด้วยบรรยากาศอบอุ่น ร่มรื่น และเต็มเปี่ยมไปด้วยเสน่ห์ของศิลปะและการออกแบบ เปิดบริการทุกวันตั้งแต่ 8.30 น. – 21.00 น. P.ART.Y Gallery Pattani CAFE นอกจากจะมีเมนูอาหารและเครื่องดื่มที่หลากหลายแล้ว ยังเป็นพื้นที่ให้ผู้คนได้สัมผัสบรรยากาศของการเรียนรู้และสร้างสรรค์อีกด้วย โดยมีห้องละหมาด ห้องสมุด และห้องประชุมเช่าให้บริการ ไม่เพียงเท่านั้น ที่นี่ยังเป็นพื้นที่สำหรับการจัดกิจกรรมศิลปะและการออกแบบอย่างหลากหลาย อาทิ นิทรรศการศิลปะที่จัดแสดงโดยศิลปินรุ่นใหม่ หรือกิจกรรมการออกแบบและปาร์ตี้สำหรับนักออกแบบ และที่นี่ยังเปิดให้เป็นพื้นที่สาธารณะสำหรับการประชุมหรือการจัดกิจกรรมขนาดเล็ก มีบริการห้องขนาด 8-10 คน พร้อมแอร์และจอทีวี ด้วยความปรารถนาที่จะเป็นแหล่งเรียนรู้ และสร้างแรงบันดาลใจให้คนรักศิลปะและการออกแบบ P.ART.Y Gallery Pattani CAFE จึงได้ต้อนรับบุคคลสำคัญจากหลากหลายสาขา อาทิ เอกอัครราชทูต  โรเบิร์ต เอฟ. โกเดค และอดีตสมาชิกวุฒิสภา คุณอนุศาสน์ สุวรรณมงคล ซึ่งเป็นเกี

คุณโอ อภิรักษ์ บัวเพ็ชร เขามีความฝันอยากเปิดร้านกาแฟเป็นของตัวเอง หลังจากทำงานเป็นบาริสต้าที่ร้านกาแฟแห่งหนึ่งมาหลายปี ประสบการณ์นั้นทำให้เขาเข้าใจทั้งประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมการดื่มกาแฟ รวมถึงศิลปะการทำกาแฟอย่างลึกซึ้ง แต่ปัญหาที่หลายคนเจอเหมือนกันก็คือ “ไม่มีเงินทุน” แม้คุณโอจะไม่สามารถเริ่มต้นด้วยร้านกาแฟที่สมบูรณ์แบบ 100% ได้ เขาเลือกที่จะประเมินและเริ่มต้นจากสิ่งที่เขาทำได้ก่อน ด้วยเงินเก็บ 7,000 บาท รวมกับเงินจากการขายรถจักรยานยนต์เป็นทุนทั้งหมดประมาณ 30,000 บาท คุณโอเลือกซื้อเครื่องชงกาแฟแบบแมนนวลที่ราคาเพียง 9,500 บาท แทนที่จะซื้อเครื่องชงกาแฟอัตโนมัติราคาแพง ส่วนที่เหลือก็ใช้ไปซื้อเครื่องบดกาแฟ กาน้ำร้อน และเลือกคั่วกาแฟด้วยกระทะแทนเครื่องคั่ว เขาได้เช่าพื้นที่เล็ก ๆ หน้าบ้านของพี่สาว ใช้เวลาสร้างเคาน์เตอร์บาร์ด้วยอิฐแดงเป็นรูปตัว U ด้วยตัวเอง และใช้ไม้กระดานมาทำป้ายเขียนชื่อร้าน “สภากาแฟ 36” สาเหตุที่ได้ตั้งชื่อนี้ เนื่องจากร้านกาแฟเป็นสถานที่ของผู้คนที่มารวมตัวกันและเป็นพื้นที่พูดคุยแลกเปลี่ยน จากนั้นเขาได้ใช้เฟอร์นิเจอร์ที่หาได้จากบ้านมาเสริม บรรยากาศในร้านก็เรียบง่ายแต่เป็น

บ้านพักปลัดจังหวัดหลังเก่า ซึ่งเป็นอาคารที่มีคุณค่าทางสถาปัตยกรรมแบบโบราณ สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 โดยมีการปรับปรุงให้เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้และแลกเปลี่ยนข้อมูลทางศาสนา ศิลปะ และวัฒนธรรมของชุมชนในพื้นที่ปัตตานี อีกทั้งได้เปิดเป็นพิพิธภัณฑ์ และได้รับการสนับสนุนโดยนายวีรนันทน์ เพ็งจันทร์ อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดปัตตานี ซึ่งมีเป้าหมายในการสร้างพื้นที่แห่งการเรียนรู้ที่สะท้อนถึงพหุวัฒนธรรมของจังหวัดปัตตานี ทั้งด้านเชื้อชาติ ศาสนา ภาษา ความเชื่อ และวิถีชีวิตของประชาชนในท้องถิ่น (กระทรวงแรงงาน, 2561) นอกจากการเป็นสถานที่เรียนรู้เกี่ยวกับความหลากหลายทางวัฒนธรรมแล้ว พิพิธภัณฑ์ยังเน้นการแสดงผลงานภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อส่งเสริมและสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับเศรษฐกิจในท้องถิ่น ผ่านการนำเสนอผลิตภัณฑ์ที่มีรากฐานจากวัฒนธรรมของชาวปัตตานี จุดนี้ทำให้พิพิธภัณฑ์ไม่เพียงเป็นแหล่งเก็บรักษาประวัติศาสตร์ แต่ยังเป็นพื้นที่สำหรับพัฒนาชุมชนในเชิงเศรษฐกิจด้วย ที่อยู่: บ้านพักปลัดจังหวัด (หลังเก่า) ตรงข้ามสำนักงานศึกษาธิการจังหวัดปัตตานี ถนนสฤษดิ์ ตำบลสะบารัง อำเภอเมืองปัตตานี

โรงเรียนเทศบาล 1 อำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี เป็นหนึ่งในโรงเรียนที่มีความโดดเด่นทั้งด้านคุณภาพการศึกษาและการพัฒนานักเรียนอย่างรอบด้าน ความสำเร็จของโรงเรียนนี้ไม่เพียงเกิดจากการจัดการเรียนการสอนที่มีมาตรฐานสูงเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการมีส่วนร่วมของชุมชนและการส่งเสริมวัฒนธรรมท้องถิ่นอย่างลึกซึ้ง ประการแรก คุณภาพการศึกษา เป็นจุดเด่นสำคัญของโรงเรียนเทศบาล 1 ด้วยการที่โรงเรียนมีครูผู้สอนที่มีความรู้ความสามารถและประสบการณ์ในการจัดการเรียนการสอน ทำให้นักเรียนได้รับการพัฒนาทักษะทางวิชาการอย่างเต็มที่ นอกจากนี้ โรงเรียนยังมีการนำวิธีการสอนแบบบูรณาการมาใช้เพื่อให้นักเรียนได้ฝึกคิดวิเคราะห์และสร้างสรรค์ ทำให้นักเรียนสามารถปรับตัวและใช้ความรู้ในสถานการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกเหนือจากวิชาการแล้ว โรงเรียนยังให้ความสำคัญกับกิจกรรมเสริมพัฒนาการ ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นดนตรี กีฬา หรือศิลปะ กิจกรรมเหล่านี้ช่วยให้นักเรียนได้แสดงความสามารถพิเศษของตนเอง และพัฒนาทักษะในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการทำงานร่วมกัน การแก้ปัญหา หรือการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ กิจกรรมเหล่านี้ไม่เพียงแต่ส่งเสริมความสามารถของนักเรียนแต่ยัง

ณ มุมถนนใจกลางเมืองปัตตานี ตรงข้ามศาลหลักเมืองและใกล้โรงเรียนเบญจมราชูทิศ มีร้านขนมหวานเล็ก ๆ ที่โดดเด่นด้วยการตกแต่งด้วยโทนสีขาวสะอาดตา ตัดด้วยสีชมพูอ่อนละมุน ผ่านกระจกใสบานใหญ่ เผยให้เห็นความอบอุ่นภายในร้านที่เชื้อเชิญให้ผู้คนอยากก้าวเข้าไปสัมผัส นี่คือ “มัลลิกา สวีท ทรีทส์” (Mallika Sweet Treats) ร้านขนมหวานที่ถ่ายทอดเสน่ห์ขนมไทยโบราณผสานความร่วมสมัยได้อย่างลงตัว โดยเรื่องราวของร้านเริ่มต้นจากความรักในขนมหวานของคุณมัลลิกา เจ้าของร้าน ที่ค่อย ๆ พัฒนาฝีมือจากการทำขนมเพื่อความชื่นชอบส่วนตัว จนกลายเป็นความเชี่ยวชาญที่ได้รับการยอมรับ ด้วยแนวคิดที่ต้องการนำเสนอขนมหวานที่มีรสชาติกลมกล่อม ไม่หวานจนเกินไป แต่ยังคงไว้ซึ่งเอกลักษณ์ของขนมไทยดั้งเดิม ซึ่งไฮไลท์ของร้านอยู่ที่ขนมไทยโบราณตระกูลทอง ทั้งฝอยทอง ทองหยิบ ทองหยอด และทองเอก ที่ทำสดใหม่ทุกวัน ปราศจากสารกันบูดและสีผสมอาหาร นอกจากนี้ ทางร้านยังสร้างสรรค์เมนูร่วมสมัยที่ตอบโจทย์คนรุ่นใหม่ อย่างไอศกรีมรสพิเศษทั้งกะทิ อัญชัน รวมถึงเมนูฟิวชั่นอย่างไอศกรีมบัวลอย ข้าวเหนียวดำเปียก และไอศกรีมหัวล้านที่เป็นที่นิยม ในส่วนของเครื่องดื่มของ

Lyft.coff มากกว่าร้านกาแฟ คือ พื้นที่สร้างสรรค์แห่งปัตตานี ร้านกาแฟเล็ก ๆ แห่งหนึ่งที่โดดเด่นด้วยการตกแต่งสไตล์มินิมอลโมเดิร์น นั่นคือ ร้าน Lyft.coff ซึ่งไม่ได้เป็นเพียงร้านกาแฟธรรมดา แต่เป็นพื้นที่ที่รวบรวมเรื่องราวและแรงบันดาลใจของคนรุ่นใหม่ในจังหวัดปัตตานีเอาไว้อย่างน่าสนใจ เมื่อก้าวเข้าสู่ภายในร้าน สิ่งแรกที่สัมผัสได้ คือ บรรยากาศอบอุ่นที่ผสมผสานความทันสมัยได้อย่างลงตัว มีพื้นที่ที่เหมาะแก่การนั่งทำงาน พูดคุย หรือพักผ่อนหย่อนใจ และมีวิวทิวทัศน์ให้ชมขณะดื่มกาแฟ อีกทั้งกลิ่นหอมของเมล็ดกาแฟคั่วลอยอวลชวนให้หลงใหล บาริสต้ามืออาชีพพร้อมสร้างสรรค์เครื่องดื่มที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ไม่ว่าจะเป็นเมนูกาแฟร้อน เย็น หรือเครื่องดื่มซิกเนเจอร์ที่ผสมผสานรสชาติแบบลงตัว เคียงคู่กับขนมและของว่างที่ทำสดใหม่ทุกวัน แต่สิ่งที่ทำให้ Lyft.coff แตกต่างจากร้านกาแฟทั่วไปคือการเป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้และแลกเปลี่ยน ที่นี่มักจัดกิจกรรมสร้างสรรค์มากมาย ทั้งเวิร์คช็อปทำกาแฟ การพูดคุยแลกเปลี่ยนไอเดียของคนรุ่นใหม่ และกิจกรรมที่ส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น ทำให้ร้านกลายเป็นจุดนัดพบยอดนิยมของผู้คนหลากหลายกลุ่ม พนักง

จากรากฐานชีวิตที่เติบโตมากับการค้าขาย สู่เส้นทางวิศวกรรมคอมพิวเตอร์และการรับราชการกว่า 17 ปี นายนูรดีน วันสุไลมาน หรือ “คุณดีน” ผู้ก่อตั้งมิตรไมตรี Dining Café ได้หวนคืนสู่เส้นทางผู้ประกอบการอีกครั้ง หลังจากที่เก็บความฝันไว้ในลิ้นชักมากว่า 7-8 โครงการ จนกระทั่งได้เริ่มต้นด้วย “มิตรไมตรี to go” ในรูปแบบ Food Truck (ซึ่งหมายถึง การขายอาหารบนรถที่สามารถเคลื่อนที่ร้านไปเปิดที่ไหนก็ได้) แม้ว่า Food Truck อาจไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่ในปัจจุบัน แต่ในช่วงหลังสถานการณ์โควิด-19 ที่คุณดีนเริ่มธุรกิจในปัตตานี ถือเป็นนวัตกรรมการขายที่ดึงดูดความสนใจของผู้คนเป็นอย่างมาก โดยจุดเด่นที่น่าสนใจของมิตรไมตรี คือ การกล้าที่จะแหวกแนวด้วยกลยุทธ์ “ตั้งราคาสูงตั้งแต่วันแรก” ในขณะที่หลายธุรกิจต้องปิดตัวลงเพราะไม่สามารถปรับราคาให้เข้ากับกำลังซื้อในท้องถิ่นได้ ซึ่งแน่นอนว่าผู้คนทั่วไปไม่เห็นด้วยกับราคาที่ทางร้านได้ตั้งไว้ เพราะมันสูงพอควร แต่เนื่องด้วยทางร้านตั้งเป้าลูกค้าที่มีกำลังซื้อที่ 150-160 บาท จึงต้องใช้ความกล้าอย่างมากในการเปิดร้านช่วงแรก ๆ แต่อย่างไรก็ตาม มิตรไมตรีสร้างความแตกต่างด้วยการมุ่งเน้นคุณภาพระดับพร

โครงการศูนย์จำหน่ายสินค้าเกษตรชุมชน (ฟาร์มเอาต์เล็ต : Farm Outlet) ได้จัดตั้งขึ้นตั้งเมื่อปี 2552 เพื่อเป็นศูนย์กลางให้กับเกษตรกรได้นำผลผลิตทางการเกษตรและผลิตภัณฑ์แปรรูปมาจำหน่าย เพื่อให้ชุมชนเกิดความเข้มแข็งและพัฒนาตนเองได้ ตลอดจนสร้างรายได้หมุนเวียนภายในท้องถิ่นของตน จนกระทั่งปัจจุบัน ได้มีการพัฒนา “ศูนย์จำหน่ายสินค้าเกษตรชุมชน Farm Outlet ต้นแบบ” จำนวน 15 แห่ง และในปี พ.ศ. 2563 มีการพัฒนาเพิ่มแล้ว 16 แห่ง รวมเป็น 21 แห่ง (คมชัดลึก, 2564) ส่วนฟาร์มเอาท์เลตปัตตานี เป็นผลลัพธ์ของความร่วมแรงร่วมใจระหว่างภาครัฐและเอกชน โดยเกิดจากการผนึกกำลังของสำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดปัตตานี และบริษัทประชารัฐรักสามัคคีปัตตานี (วิสาหกิจเพื่อสังคม) จำกัด โครงการนี้มีเป้าหมายหลักในการส่งเสริมเศรษฐกิจท้องถิ่นและยกระดับคุณภาพชีวิตของชุมชนอย่างยั่งยืน ซึ่งการดำเนินงานของฟาร์มเอาท์เลตอาศัยความเชี่ยวชาญของคณะทำงานที่มีประสบการณ์ในการพัฒนาธุรกิจในพื้นที่ ผสานกับกลยุทธ์ทางการตลาดสมัยใหม่ โดยมีวัตถุประสงค์หลัก คือ การพัฒนาและเพิ่มช่องทางจำหน่ายให้แก่สินค้า OTOP และผลิตภัณฑ์โดดเด่นจากชุมชน อีกทั้งโครงการนี้มุ่งเน้

บาติก เดอ นารา มีอยู่ว่า คุณรอวียะ หะยียามา เจ้าของแบรนด์ “บาติก เดอ นารา” (Batik de Nara) ได้เล่าถึงจุดเริ่มต้นของธุรกิจที่ก่อตั้งมากว่า 20 ปี โดยเริ่มจากการ “ซื้อมาขายไป” ในช่วงที่ยังทำงานประจำอยู่ในกรุงเทพฯ เธอมักนำผ้าบาติกจากบ้านเกิดมาเป็นของฝากให้เพื่อนและเจ้านาย จนเล็งเห็นโอกาสทางธุรกิจ จึงเริ่มจ้างชาวบ้านผลิตและนำไปฝากขายตามร้านของที่ระลึกในกรุงเทพฯ ธุรกิจเติบโตอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งปี 2531 คุณรอวียะตัดสินใจลาออกจากงานประจำเพื่อกลับบ้านเกิดและทำธุรกิจนี้อย่างจริงจัง โดยตั้งชื่อแบรนด์ว่า “บาติก เดอ นารา” เพื่อสื่อถึงแหล่งกำเนิดที่นราธิวาส โดยในตอนแรกเริ่มนั้นบาติก เดอ นารา เริ่มต้นธุรกิจด้วยการจำหน่ายเฉพาะผ้าพันคอ โดยในช่วงแรกมุ่งเน้นการผลิตจำนวนมากเพื่อเจาะตลาดมวลชน อย่างไรก็ตาม ในช่วง 4-5 ปีที่ผ่านมา คุณรอ-วียะได้ปรับกลยุทธ์เพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับผลิตภัณฑ์ โดยเน้นพัฒนาทั้งด้านฝีมือและคุณภาพวัตถุดิบ ที่อยู่ 59/1 ซ.3 ถนนกะลาพอ ตำบลจะบังติกอ อำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี